Parzybroda

Parzybroda to typowa zupa kuchni kociewskiej, o której tutejsze gospodynie mówią, że jest smaczna, zdrowa, tania, łatwa do przygotowania i wbrew czasem obiegowej opinii nie jest tłusta.

Podstawowym składnikiem parzybrody jest słodka, biała kapusta, która obok ziemniaków, była najważniejszym warzywem w pomorskiej kuchni. Zarówno świeża jak iw formie kiszonej była konsumowana w sporej ilości. Kapustę uprawiano w tzw. „zagonach” lub wraz z pozostałymi warzywami w przydomowych ogródkach zwanych kapuśniakiem lub też kapustnikiem. Kapustę kiszoną trzymano w beczkach, a główki świeżej w kopcach lub piwnicach zwanymi „sklepami”. W Borach Tucholskich sporym kulinarnym powodzeniem cieszyły się różnego rodzaju zupy kapuściane np. na kwasie kapuścianym zwane „kapuścionką” i ze słodkiej kapusty słodkiej - parzybrody. Jak wspomniano powyżej kuchnia pomorska była łatwa do przygotowania stąd też popularne były tutaj potrawy jednogarnkowe, tzw. „ejntopy” lub kurmur. Tuż po II wojnie światowej została wydana książka o kulturze materialnej terenów Borów Tucholskich (wielokrotnie wznawiana – „Kultura materialna Borów Tucholskich”) gdzie Autor Bernard Sychta napisał tak:

„Bardzo często w jadłospisie borowiackim i kociewskim widnieje kurmur, czyli potrawa z dwóch lub więcej rodzajów warzyw […], dalej parzybroda, czyli świeża kapusta z ziemniakami i mięsiwem jako krasiwem”.

Sama nazwa parzybroda, pojawia się w słownikach gwary jako zupa, czasem kapuśniak, ze świeżej kapusty. Zbigniew Przybylak w książce „Tradycyjna Kuchnia pomorsko-wielkopolska czyli od poliwek i golców po okrasy i pierniki” wyjaśnił skąd pochodzi nazwa tej zupy: „gorące liście kapusty przylepiały się do brody i ją parzyły”.

Podstawowym składnikiem parzybrody jest słodka kapusta oraz kartofle. Zupa przygotowywana jest wariantowo z większych bądź mniejszych kawałków kapusty. Występuję też pod inną podobną nazwą „parzycha”, tutaj kapustę tnie się na drobne kawałki.

Parzybroda, jest po ugotowaniu gęsta zupą a dodatkowy aromat zapewnia jej boczek lub wywar mięsny (dawniej dodawano do niej „stare, solone mięso”). Żeby zupę zagęścić dodawano do niej mąkę. Alternatywnie parzybroda może występować też w formie postnej bezmięsnej, wówczas przyprawiano ją pieprzem, zielem angielskim, solą, kminkiem, dodawano też marchewkę. Tak jak dawniej i współcześnie zupa ta jest może być potrawą codzienną a „przepis na jej wykonanie i tradycyjna nazwa pozostają niezmienione od lat”.

Potrzebujemy następujących składników: główki białej kapusty, kości wieprzowe lub boczek, ziemniaki, marchewkę, pietruszkę oraz sól i pieprz.

Lista składników

1 kg słodkiej, białej kapusty
3 litry wody
1 łyżka soli
3 liście laurowe
5 ziaren ziela angielskiego
500 g boczku
300 g kości - najlepiej z karkówki
6 ziemniaków
3 marchewki
1 cebula
kminek
sól
pieprz

Materiały:

garnek

Czas wykonania:

2 godziny

Poziom trudności:

średni

Krok 1

Zaczynamy od drobnego poszatkowania kapusty. Następnie wrzucamy ją do garnka z gotującą się wodą- ilość należy dopasować tak, żeby przykryła całą kapustę. Kiedy kapusta zmięknie odcedzamy ją i przekłądamy do dużego garnka, zalewamy ją zimną wodą, dodajemy ziemniaki (obrane), pokrojoną drobno amrchew, cebulę pokrojoną w ćwiartki, ziele angielskie i liście laurowe. Solimy oraz dodajemy kminek i włączamy na średni ogień. Dodajemy także mięso i kości.

Krok 2

Kiedy mięso będzie już miękkie wyciągamy je i oddzielamy od kości. Dodajemy je z powrotem do gotującej się zupy. Dodajemy także pokrojony w kostkę boczek. Gotujemy jeszcze 15 minut.